1. Eser Sözleşmesinde ayrıca KDV. ödeneceğine dair hüküm bulunmadığından ve götürü bedelli işlerde KDV. iş bedeline dahil olduğundan, sözleşme kapsamındaki işler bedelinin KDV. dahil 65.000,00.- TL. olduğunun kabulü gerekir.
2. Götürü bedelli işlerde, işin tamamlanmamış ve bedelin tamamının da ödenmemiş olması durumunda; sözleşme kapsamında hak edilen iş bedelinin, gerçekleştirilen imalâtın işin tümüne göre oranının bulunması ve bu oranın götürü bedele uygulanması; sözleşme dışı işler bedelinin de, iş sahibinin yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerekir.
3. Birleştirilen davadaki davacı, taşeron olarak, yüklenicinin üstlendiği işleri ve fazla imalâtı yaptığını ileri sürmekle birlikte, alacağının hukuki sebebini sözleşmenin devri ya da borcun nakline dayandırmamış olup, yüklenici ile yaptığı 4.9.2004 tarihli iş kabul ve temlikname başlıklı yazılı temlik sözleşmesine dayandırmaktadır.
Bu durumda davacıya, bu hususu ispatı konusunda süre verilerek; temliknamedeki imzanın dava dışı yükleniciye ait, içeriğinin doğru ve geçerli olduğunun saptanması halinde yüklenicinin iş sahibinden alacağı olup olmadığı konusunda deliller toplanıp değerlendirilmek suretiyle davanın sonuçlandırılması gerekir.
DAVA ve KARAR:
Hükmün temyizen tetkiki davacı – k.davalı Mehmet ile birleşen davanın davacısı …Tasarım İnşaat ve Yapı Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kâğıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ KARARI:
Asıl dava, eser sözleşmesinin feshi, birleşen 2005/498 Esas sayılı dava, eksik ve kusurlu işler bedeli ile, gecikme tazminatı ve menfi zararlar, birleşen 2005/140 Esas sayılı dava ise, sözleşme içi ve sözleşme dışı işler bedelinin tahsili için yapılan takibe itirazın iptali ve takibin devamı istemlerine ilişkindir.
Mahkemece asıl ve birleşen her iki davanın reddine dair verilen karar, davacı iş sahibi vekili ile birleşen 2005/140 Esas sayılı dosya davacısı temlik alacaklısı vekilince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ve birleşen 2005/140 Esas sayılı dosya davacısı iş sahibi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davacı iş sahibi ile davalı … İnşaat Malzemeleri A.Ş. arasında imzalanan ve geçerli olduğu kabul edilen 8.7.2004 tarihli sözleşmenin 2. maddesinde yapılacak işler, 3. maddede iş sahibinin temin edeceği malzemeler belirtildikten sonra toplam iş bedelinin 65.000,00.- TL. olduğu kabul edilmiştir.
Sözleşmede ayrıca KDV. ödeneceğine dair hüküm bulunmadığı ve götürü bedelli işlerde KDV. iş bedeline dahil olduğundan sözleşme kapsamındaki işler bedelinin KDV. dahil 65.000,00.- TL. olduğunun kabulü gerekir.
Bunun yanında bu sözleşme dışı bir kısım imalâtlar da yapıldığı birleşen 2005/140 Esas sayılı davada ileri sürülmektedir. Götürü bedelli işlerde işin tamamlanmamış ve bedelin tamamının da ödenmemiş olması durumunda, sözleşme kapsamında hak edilen iş bedelinin gerçekleştirilen imalâtın işin tümüne göre oranının bulunması ve bu oranın götürü bedele uygulanması, sözleşme dışı işler bedelinin de iş sahibinin yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerekir.
Bu durumda birleşen 2005/498 esas sayılı dava ile ilgili olarak hükme esas raporu veren bilirkişi kurumdan alınacak ek raporla, sözleşme kapsamındaki işler ile ilgili gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre oranının tespit ve bu oranın götürü sözleşme bedeline uygulanmak suretiyle sözleşme kapsamında hak edilen işler bedeli ve sözleşme dışı işlerle ilgili olarak da iş sahibinin yararına olup olmadığının tespit ettirilip, yararına ise; yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre bedeli ve bu surette sözleşme içi-dışı iş bedelleri hesaplattırılıp bundan ödendiği ihtilâf konusu olmayan 40.000,00.- TL. mahsup edilerek davacı iş sahibinin fazla ödemesi olup olmadığı saptanıp belirtilen birleşen davanın sonuçlandırılması gerekirken, eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu birleşen 2005/498 esas sayılı davanın yazılı gerekçelerle reddi doğru olmamıştır.
3- Birleşen 2005/140 Esas sayılı dosyada davacı … Tasarım İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi`nin temyizine gelince; bu davacı iş sahibinin yüklenicisi olan … İnşaat Malzemeleri Taahhüt A.Ş.`nin taşeronu olarak yüklenicinin üstlendiği işleri ve fazla imalâtı yaptığını ileri sürmekle birlikte alacağının hukuki sebebini sözleşmenin devri ya da borcun nakline dayandırmamış olup, yüklenici ile yaptığı 4.9.2004 tarihli iş kabul ve temlikname başlıklı yazılı temlik sözleşmesine dayandırmaktadır.
BK.`nun 162. maddesine göre temlikin geçerli olabilmesi için borçlunun rızasına gerek olmadığı gibi, 163/1. maddesine göre geçerliliği yazılı şekilde yapılmış olması koşuluna bağlıdır. Temlikin borçluya bildirilmemiş olması geçerliliğine etkili değildir. Ancak resmi şekilde yapılmadığı, imza ve tarihi resmi makamlarca tasdik edilmediği ve temlik eden davada taraf olmadığından temlik olanın temlik belgesindeki imzanın temlik eden yükleniciye ait ve içeriğinin doğru olduğunu kanıtlaması gerekir.
Bu durumda birleşen 2005/140 esas sayılı dosya davacısına bu hususu ispatı konusunda süre verilerek temliknamedeki imzanın dava dışı yükleniciye ait, içeriğinin doğru ve geçerli olduğunun saptanması halinde yüklenicinin iş sahibinden alacağı olup olmadığı konusunda deliller toplanıp değerlendirilmek suretiyle davanın sonuçlandırılması gerekirken, bu hususlar üzerinde durulmadan yanlış değerlendirme ve eksik inceleme ile bu davanın reddi de usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bendde yazılı nedenlerle davacı ve birleşen dosya davalısı iş sahibinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, 2 ve 3. bentler uyarınca temyiz itirazlarının kabulü ile 2. bent gereğince davacı-birleşen dosya davalısı iş sahibi Mehmet, 3. bende göre de; birleşen 2005/140 Esas sayılı dosya davacısı … Tasarım İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yararına BOZULMASINA, oybirliği ile karar verildi.
Y.15.H.D. 18.1.2010 E.2009/203 – K.2010/94