TMK.2 – BK.248,257,263 – YİBK.18.11.1964 gün 2/4 Sa.
Kira Tesbit davasında davalı yeni dönemde kira paralarının ekonomik nedenlerle artmadığını, eksine, azaldığını savunmuştur. Son dönemlerde konut ve işyeri kiralarının genel fiyat artışları kadar artmadığı hatta azaldığı da bilinmektedir. Buna göre, davalının bu savunması üzerinde durulmalı, çevrede oluşan kira paralarının genel fiyat artışları kadar artıp artmadığı araştırılarak, kira paralarında bir düşüş saptandığı takdirde kira parasının TEFE (ÜFE) oranında artırılmak isteği reddedilmesi gerekir.
DAVA ve KARAR:
Dava dilekçesinde kira parasının 1.5.2007 gününden başlayarak aylık 748,91.- YTL. olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ KARARI:
Davacı vekili dava dilekçesinde, 1.5.2007 dönemine ait kira parasının aylık 748,91.- YTL. olarak tespit edilmesini talep etmiş, mahkemece; TEFE (ÜFE) oranında yapılan artış ile kira parasının aylık 748.91.- YTL. olarak tespitine karar verilmiş, hükmü davalı vekili temyiz etmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi 1.5.1992 başlangıç tarihli olup, 1 yıl sürelidir ve dava konusu mesken ile ilgili önceki 1.5.2006 dönemine ait kira parasının mahkemece hak ve nesafet kurallarına göre aylık 675.- YTL. olarak tespit edildiği ve kararın onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Yargıtay`ın yerleşmiş uygulamalarına göre şartlar değişmediği ve özel nedenler bulunmadığı taktirde kira ilişkisinin kurulduğu tarihte tarafların serbest iradeleriyle kararlaştırdıkları kira parasının takip eden üç dönem (yıl) TEFE (ÜFE) artış oranının yansıtılması suretiyle bulunacak kira parasının 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı YİBK.`da öngörülen “hak ve nesafet” kurallarına da uygun olduğu kabul edilmekte ve kira parası üç dönem TEFE (ÜFE) oranında artırılarak tespit edilmektedir. Aynı yöntem, önceki dönem kira parasının mahkemece hak ve nesafet kurallarına uygun olarak ve kiralananın serbestçe getirebileceği kira parası gözetilmek suretiyle takdir edilmesi halinde de uygulanmaktadır. Mahkemenin uygulaması da bu yöndedir ve kira parası mahkemece tespit edilen önceki dönem kira parasının TEFE (ÜFE) oranında artırılması suretiyle tespit edilmiştir. Ancak, davalı vekili tarafından yeni dönemde kira paralarının ekonomik nedenlerle, artmadığı, aksine, azaldığı savunulmuştur. Nitekim kira parasının tespiti istenen dönemlerde konut ve işyeri kiralarının genel fiyat artışları kadar artmadığı hatta azaldığı da bilinen bir gerçektir. O nedenle davalı vekilinin bu savunması üzerinde durulmalı gerçekten çevrede oluşan kira paralarının genel fiyat artışları kadar artmadığı yahut kira paralarında bir düşüş saptandığı takdirde kira parasının TEFE (ÜFE) oranında artırılmak isteği reddedilmeli ve önceki dönemde ödenen kira parasına hükmolunmalıdır.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün ( BOZULMASINA ), oybirliği ile karar verildi.
