– Ayıplı Ürünün Yenisi İle Değiştirilmesi
– Ayıba Karşı Tekeffül (Satıcı – Garanti Veren)
– Garanti Veren (Ayıba Karşı Tekeffül)
– Satıcı (Ayıba Karşı Tekeffül)
– Zamanaşımı (Ayıba Karşı Tekeffül – Garanti Belgesi)
– Yeni Delile Göre Direnme Kararı
– Yargıtay Aşamasında Yeni Delil İbrazı (Direnme)
– Garanti Belgesinin Yargıtay Aşamasında İbrazı –
1. Dava ayıplı olduğu ileri sürülen aracın yenisi ile değiştirilmesi istemine ilişkindir.
Özel Daire Bozmasına göre:
Satıcı davalının garanti veren ile birlikte ayıptan ötürü alıcıya karşı sorumlu olacağı kuşkusuzdur.
BK.nun 194-207 madde hükümleri ile garanti belgesi hükümleri dikkate alındığında satıcı yönünden davanın zamanaşımına uğradığından söz edilemez.
Mahkemece yapılacak iş bilirkişi raporu ve ek rapor birlikte değerlendirilerek işin esasına girilip uygun sonuç dairesinde bir karar verilmelidir.
2. Temyiz aşamasında davacı vekili garanti belgesi aslını bulduklarını ifade ederek, dosyaya sunmuş; bu belgenin 12. maddesine dayanarak aracın yenisi ile değiştirilmesi gerektiğini ifadeyle hükmü temyiz etmiştir.
Özel Daire kararında da mahkemenin ilk kararında dayanmadığı bu belge tartışılıp değerlendirilmemiş; bu kez mahkemece daha önce dosyada bulunmayan ve değerlendirmeye de konu olmayan bu belgeye açıkça dayanılarak; ilk kararın gerekçesi değiştirilerek “önceki kararda direnildiğinden” bahisle hüküm oluşturulmuştur.
3. Mahkemenin direnme olarak adlandırdığı bu karar gerçekte direnme olmayıp, bozmadan esinlenilerek toplanmış yeni delile dayalı, yeni hüküm niteliğindedir. Yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının inceleme merci ise Hukuk Genel Kurulu değil; Özel Daire’dir.
DAVA ve KARAR:
Taraflar arasındaki “ayıplı ürünün yenisi ile değiştirilmesi” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesince, davanın reddine dair verilen 26.12.2007 gün ve 2007/65 E. – 2007/552 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine,
Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 30.5.2008 gün ve 2008/2988 E. – 5971 K. sayılı ilamı;
(…1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine ve özellikle davalılardan Otokoç Oto Tic. San. A.Ş. (Birmot A.Ş.) hakkında açılan davanın husumetten reddedilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı vekilinin davalı Birmot A.Ş.’ye yönelik temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Somut olayda davalı Karataş Oto Tic. A.Ş.’nin satıcı, ihbar olunan Otoyol Sanayi A.Ş.’nin de garanti veren, garanti süresinin de 2 yıl olduğu ve davanın garanti süresi içinde açıldığı konularında uyuşmazlık yoktur.
Dava ayıplı olduğu ileri sürülen aracın yenisi ile değiştirilmesi istemine ilişkindir. Satıcı davalının garanti veren ile birlikte ayıptan ötürü alıcıya karşı sorumlu olacağı kuşkusuzdur. BK.nun 194-207 madde hükümleri ile garanti belgesi hükümleri dikkate alındığında satıcı yönünden davanın zamanaşımına uğradığından söz edilemez.
Mahkemece yapılacak iş bilirkişi raporu ve ek rapor birlikte değerlendirilerek işin esasına girilip uygun sonuç dairesinde bir karar vermekten ibaret iken, davalı satıcı hakkındaki davanın yazılı gerekçe ile reddedilmesinde isabet görülmemiştir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Dava; ayıplı ürünün yenisi ile değiştirilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece; “Davalı Birmot A.Ş.’nin, imalatçı olmadığı, aracın ithalini gerçekleştirdiği, dolayısıyla imalatçı sıfatıyla sorumluluğunun bulunmadığı, yanlar arasında garanti sözleşmesi bulunduğu veya davalının garanti verdiği kanıtlanamadığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın cevabi yazısından garanti verenin ihbar olunan Otoyol A.Ş. olduğunun anlaşıldığı, davacı ile davalı arasında hukuki işlemden veya kanundan doğan bir borç ilişkisi bulunmadığı anlaşıldığından bu davalı hakkındaki davanın husumetten reddi gerektiğine, dava konusu aracı davacıya satanın, davalı Kartaş A.Ş. olduğu hususunda bir çekişme bulunmadığından, bu satım akdi kapsamında davalının yasal kefil olarak davacıya karşı sorumluluğunun olduğu, davalı satıcının, daha uzun bir süre tekeffülü kanıtlanamadığından ve taraflar tacir olduğundan, davanın zamanaşımına uğradığı” gerekçesiyle; davalılardan Birmot A.Ş. hakkındaki davanın husumetten, Kartaş A.Ş. hakkındaki davanın ise zamanaşımı nedeniyle reddine, karar verilmiştir.
Özel Dairece; davalılardan Otokoç Oto Tic. San. A.Ş. (Birmot A.Ş.) hakkında açılan davanın husumetten reddedilmesinde isabetsizlik bulunmadığına, garanti belgesi hükümleri dikkate alındığında satıcı davalı Kartaş A.Ş. yönünden davanın zamanaşımına uğradığından söz edilemeyeceğinden, davalı hakkında açılan davanın işin esasının incelenmesi, gerektiğine işaretle, karar bozulmuştur.
Mahkemece; önceki gerekçeler ve ayrıca; uyuşmazlığın çözümünde esas alınması gereken genel hükümler kapsamında satıcının, garanti veren ile birlikte sorumlu tutulacağını öngören bir kanun hükmü bulunmadığından, davalı satıcının kanundan doğan garanti sorumluluğu olmadığı, davalı satıcının tabi olduğu zamanaşımı süresinin garanti sözleşmesinden bahisle uzatılamayacağı, son bozmaya konu kararın temyiz dilekçesi ekinde dosyaya sunulan garanti belgesinin garanti şartlarını düzenleyen 12. maddesi gereğince aracın değiştirilmesiyle ilgili garantinin ticari ve mesleki amaçlarla kullanılan araçları kapsamadığı, eldeki davada zamanaşımı süresinin garanti sözleşmesinden söz edilerek uzadığının düşünülemeyeceğinden önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşme sırasında; Temyize konu kararın bir direnme kararı mı; yoksa yeni bir hüküm mü; olduğu hususu ön sorun olarak değerlendirilmiştir.
Ön sorunun konusunu oluşturan olgu şudur:
Taraflar, yargılama safhasında, dava konusu ayıplı ürüne ait Garanti Belgesi’nin aslını (veya bu asla uygun örneğini) dosyaya sunamamış, mahkemece mevcut delillere göre karar verilmiştir. Temyiz aşamasında davacı vekili garanti belgesi aslını bulduklarını ifade ederek, dosyaya sunmuş; bu belgenin 12. maddesine dayanarak aracın yenisi ile değiştirilmesi gerektiğini ifadeyle hükmü temyiz etmiştir. Özel Daire Kararında da mahkemenin ilk kararında dayanmadığı bu belge tartışılıp değerlendirilmemiş; bu kez mahkemece daha önce dosyada bulunmayan ve değerlendirmeye de konu olmayan bu belgeye açıkça dayanılarak; ilk kararın gerekçesi değiştirilerek “önceki kararda direnildiğinden” bahisle hüküm oluşturulmuştur.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir. (HUMK.429 mad.)
Eş söyleyişle; mahkemenin yeni bir delile dayanarak ve gerekçesini değiştirerek karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemez.
Somut olayda ise; Mahkemece, gerek ilk kararda, gerekse Özel Daire’nin bozma ilamında tartışılıp, değerlendirilmeyen garanti belgesi aslı ve bu belgenin garanti şartları bölümünün 12. maddesine dayanılarak direnme kararı verilmiş; karar gerekçesinde de bu delile açıkça dayanılmıştır.
Mahkemenin direnme olarak adlandırdığı bu karar gerçekte direnme olmayıp, bozmadan esinlenilerek toplanmış yeni delile dayalı, yeni hüküm niteliğindedir. Yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının inceleme merci ise Hukuk Genel Kurulu değil; Özel Daire’dir.
Hal böyle olunca; dosyanın yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 19. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, oybirliği ile karar verildi.
