Yargıtay’dan çocuğun soyadı değişikliğine ilişkin emsal karar
Yargıtay, velayeti kendisinde olan annenin, çocuğun soyadını kendi bekarlık soyadı ile değiştirebileceğini ancak yeni evliliği ile aldığı eşinin soyadını çocuğa veremeyeceğini “kanun yararına bozma” kararıyla hükme bağladı.
Velayet sahibi annenin soyadı değişikliği talebi
Davacı anne, boşandığı eşinden olan ve velayeti kendisine verilen çocuğunun soyadını değiştirmek için Aile Mahkemesi’ne başvurdu. Anne, çocuğunun babasından kalan soyadını, öncelikle kendisinin yeni evliliği ile aldığı soyadıyla, bu mümkün olmazsa kendi bekarlık soyadıyla değiştirilmesini talep etti. İlk Derece Mahkemesi, annenin talebini kabul ederek çocuğun soyadının, annenin yeni evliliğiyle kazandığı soyadı olarak değiştirilmesine karar verdi. Bu karar, taraflarca istinaf edilmeyerek kesinleşti.
Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz başvurusu
Kesinleşen kararın mevcut hukuk kurallarına aykırı olduğunu tespit eden Adalet Bakanlığı, hukukun doğru uygulanmasını sağlamak ve benzer davalar için emsal oluşturmak amacıyla “kanun yararına temyiz” yoluna başvurdu. Bakanlık, kararın Yargıtay tarafından incelenerek kanun yararına bozulmasını talep etti. Bu başvuru, kararın sonucunun davadaki taraflar için değişmeyeceği ancak gelecekteki davalar için bir içtihat oluşturacağı anlamına gelmektedir.
Yargıtay: Çocuğun soyadı annenin yeni eşinin soyadı olamaz
Dosyayı inceleyen Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Türk hukuk sisteminde çocuğun soyadı değişikliğinin sınırlarını net bir şekilde çizdi. Yüksek Mahkeme, yürürlükteki kanunlar ve yerleşik içtihatlar çerçevesinde şu tespitlerde bulundu:
- Evlilik içinde doğan çocuk, kural olarak babasının soyadını alır.
- Boşanma sonrası velayeti anneye verilen çocuklar için, çocuğun üstün yararının bulunması halinde, annenin talebiyle çocuğun soyadı annenin kendi bekarlık soyadı ile değiştirilebilir.
- Mevcut yasal düzenlemelerde, çocuğun soyadının, annenin sonraki evliliğiyle aldığı yeni eşinin soyadıyla değiştirilmesine olanak tanıyan hiçbir hüküm bulunmamaktadır.
Yargıtay, bu gerekçelerle, davacı annenin çocuğun soyadını kendi yeni evlilik soyadıyla değiştirme talebinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu belirtti. Mahkemenin davayı reddetmesi gerekirken, hukuka aykırı bir şekilde kabul etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğuna karar verdi.
Kararın sonuca etkisi olmasa da emsal niteliği taşıyor
Adalet Bakanlığının talebini kabul eden Yargıtay, İlk Derece Mahkemesi’nin kararını, sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZDU. Bu emsal karar ile, velayet sahibi annelerin, çocuklarının soyadını sadece kendi bekarlık soyadları ile değiştirebilecekleri, yeni eşlerinin soyadını çocuklarına veremeyecekleri kesin bir şekilde ortaya konulmuş oldu.
