Kira sözleşmesi sonrasında imzalanan mutabakat mektubu, toplam borcu gösterir
Yargıtay; tacirler arasında, kira ilişkisi sona erdikten sonra imzalanan genel borç mutabakatının, aksi belirtilmedikçe kira alacaklarını da kapsadığına ve basiretli bir tacirin bu durumu göz ardı edemeyeceğine hükmetti.
İş makineleri kiralamasından doğan alacak davası
Davacı, davalı şirkete iki farklı tarihte kiraladığı Sandvik DD320 ve Atlas Copco Rocket Boomer 282 model iş makineleri için yapılan 6’şar aylık sözleşmelerden kaynaklanan ödenmemiş kira bedelleri, KDV, sigorta, hasar ve nakliye ücretleri olmak üzere toplam 566.467,70 TL alacağının tahsili amacıyla dava açmıştır. Davacı, makinelerin eksiksiz ve çalışır durumda teslim edildiğini ancak davalının, sözleşmelerde belirtilen 6 aylık garanti süreye ilişkin ödemeleri eksik yaptığını iddia etmiştir.
Davalının ayıplı mal ve imza itirazı
Davalı vekili, kiralanan ilk makinenin ayıplı ve arızalı olması nedeniyle geri gönderildiğini, yerine başka bir makine geldiğini ve bu süreçte zarara uğradıklarını savunmuştur. Ayrıca, 05.03.2019 tarihli ikinci sözleşmedeki imzanın şirket yetkilisine ait olmadığını öne sürerek davanın reddini talep etmiştir. Davalı, kira bedellerinin tamamının talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunu ve nakliye masraflarından sorumlu olmadıklarını da eklemiştir.
Yerel mahkemeler davacıyı haklı buldu
İlk Derece Mahkemesi, sözleşmelerin geçerli olduğunu, davalının imzaya açıkça itiraz etmediğini ve kira bedellerinin ödendiğini ispatlayamadığını belirterek davanın kabulüne karar vermiştir. Mahkeme, davalının yaptığı kısmi ödemeyi (90.000,00 TL) toplam alacaktan mahsup ederek davacının bakiye alacağını 566.467,70 TL olarak hesaplamıştır. Bu karar, davalının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da esastan reddedilmiştir.
Yargıtay, kararı mutabakat mektubu ve basiretli tacir ilkesiyle bozdu
Temyiz incelemesini yapan Yargıtay, yerel mahkeme kararlarını hukuka aykırı bularak bozmuştur. Yargıtay’ın bozma gerekçesi, tarafların kira sözleşmeleri sona erdikten yaklaşık beş ay sonra, 31.12.2019 tarihinde imzaladıkları “Mutabakat Mektubu” olmuştur.
Basiretli tacir yükümlülüğü çerçevesinde mutabakatın yorumlanması
Yargıtay, söz konusu mutabakat mektubunda tarafların aralarındaki borç bakiyesini 57.898,12 TL olarak belirleyip karşılıklı imzaladıklarına dikkat çekmiştir. Kararda, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 18/2 maddesi gereğince her tacirin “basiretli bir iş adamı gibi” hareket etme yükümlülüğü olduğu vurgulanmıştır. Davacının, kira ilişkisi bittikten sonra imzaladığı bu genel mutabakatın kira alacaklarını kapsamadığı yönündeki iddiası, bu yükümlülük karşısında hukuken geçerli görülmemiştir. Taraflar arasında dava konusu kira ilişkisi dışında başka bir ticari ilişki olduğunun iddia ve ispat edilmemiş olması da bu yorumu güçlendirmiştir. Yargıtay, eksik inceleme yapıldığını belirterek, mahkemenin söz konusu mutabakat mektubunu dikkate alarak yeni bir karar vermesi gerektiğine hükmetmiş ve dosyayı İlk Derece Mahkemesine geri göndermiştir.
