Uyuşturucu Madde Bulundurma Suçunda Kamu Davasının Ertelenmesi Şartları
Yargıtay 10. Ceza Dairesi, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunda, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 191. maddesindeki “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” müessesesinin uygulanma koşullarını ve bu konudaki usul hatalarını değerlendirerek emsal niteliğinde bir kanun yararına bozma kararı vermiştir.
Davanın Konusu: Uyuşturucu Madde Bulundurma Suçu ve Yasal Süreç
Hükümlü hakkında, 16.07.2018 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan dolayı soruşturma başlatılmıştır. Turhal Cumhuriyet Başsavcılığı, daha önce hakkında kamu davası açıldığı gerekçesiyle TCK’nın 191/6. maddesi uyarınca doğrudan kamu davası açmıştır. Turhal 2. Asliye Ceza Mahkemesi ise hükümlüyü 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırmış ve karar kesinleşmiştir.
Kanun Yararına Bozma Talebi
Adalet Bakanlığı’nın talebi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu kararın kanun yararına bozulması istemiyle başvurmuştur. Başsavcılık, TCK 191/2 ve 191/6 maddeleri uyarınca, sanık hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmeden doğrudan dava açılmasının usule aykırı olduğunu belirtmiştir. Zira sanığın önceki 17.11.2017 tarihli eylemi nedeniyle verilen mahkumiyet kararının, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi tarafından “kovuşturma şartı gerçekleşmediğinden durma kararı verilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozulduğuna dikkat çekilmiştir.
Yargıtay’ın Değerlendirmesi: TCK 191 ve Kovuşturma Şartı
Yargıtay 10. Ceza Dairesi, TCK’nın 6545 sayılı Kanun ile değişik 191. maddesi hükümlerini detaylı bir şekilde incelemiştir. Dairenin yerleşik içtihatlarına göre:
Kamu Davasının Ertelenmesi Kararının Özellikleri
- Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçuna özgüdür ve Cumhuriyet savcısı tarafından verilmesi zorunludur.
- Bu kararla birlikte asgari bir yıl denetimli serbestlik tedbiri uygulanması da zorunludur.
- Kararın usul ve yasaya uygun düzenlenmesi, özellikle de yükümlülüklere uyulmaması halinde ortaya çıkacak sonuçlar konusunda uyarıyı içermesi şarttır.
- Karara karşı itiraz hakkının bulunduğu ihtarı da bulunmalı ve usulüne uygun tebliğ edilmelidir; aksi takdirde karar kesinleşmez ve erteleme süresi başlamaz.
Tekrarlanan Suçlarda Uygulama
TCK’nın 191/6. maddesi gereği, kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı bu suçtan yürütülen soruşturmalarda sadece bir kez verilebilir. Ancak, usulüne uygun verilip kesinleşen bir erteleme kararı bulunmamasına rağmen birden fazla soruşturma varsa, soruşturmalar birleştirilmeli ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmelidir. Erteleme kararının kesinleşme tarihine kadar işlenen tüm eylemler tek suç kabul edilirken, bu kararın kesinleşmesinden sonra işlenen ilk suç ihlal sayılır. İhlalden sonra işlenen suçlar ise soruşturma ve kovuşturma konusu olabilir.
Yargıtay Kararı ve Sonuç
Yargıtay, somut olayda sanık hakkında önceden açılmış bir kamu davası (sonradan bozulan) bulunmasına rağmen, inceleme konusu suçtan dolayı doğrudan kamu davası açılmasının ve mahkumiyet kararı verilmesinin usule aykırı olduğunu tespit etmiştir. UYAP sistemi üzerinden sanık hakkındaki soruşturma ve kovuşturma bilgilerine ulaşımın kolay olduğu dikkate alındığında, önceki davanın durumu göz ardı edilerek doğrudan kamu davası açılamayacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemini KABUL ederek, Turhal 2. Asliye Ceza Mahkemesinin kararının kanun yararına BOZULMASINA karar vermiştir. Kararda, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi’nin bozma kararından sonraki hukuki sürecin araştırılması, gerekirse davaların birleştirilmesi ve sanığın hukuki durumunun tüm deliller birlikte değerlendirilerek yeniden belirlenmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Bu karar, uyuşturucu madde bulundurma suçlarında “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” müessesesinin doğru ve yasalara uygun uygulanmasının önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Ceza muhakemesi hukukundaki bu tür usul kuralları, sanık haklarının korunması ve adil yargılanma ilkesinin tesisi açısından büyük önem taşır.
