Yargıtay Kararıyla Ortaklık Tespiti ve Zamanaşımı: Off-Shore Davaları
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, off-shore alacakların tahsili ve ortaklık tespiti davalarında zamanaşımının başlangıcı ile dürüstlük kuralına aykırılık konularında emsal niteliğinde bir karar vermiştir. Bu karar, özellikle haksız fiil ve uzamış ceza zamanaşımı sürelerinin değerlendirilmesinde yol göstericidir.
Davanın Konusu: Ortaklık Tespiti ve Para İadesi
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkete yurt dışında yüksek faiz garantisiyle yatırdığı parayı geri alamadığını iddia etmiştir. Bu çerçevede, taraflar arasında geçerli bir ortaklık ilişkisi bulunmadığının tespitini ve ödenen paranın davalılardan tahsilini talep etmiştir. Davalı şirket ise davanın zamanaşımına uğradığını ve davacının şirketin ortağı olduğunu savunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesinin Kararı
Bölge Adliye Mahkemesi, bozma kararına uyarak yaptığı yargılama sonucunda, taraflar arasında sahih bir ortaklık ilişkisi bulunmadığına hükmetmiştir. Davalının zamanaşımı itirazının dürüstlük kurallarına aykırı olduğu ve alacak davasının yasal süre içerisinde açıldığı belirtilmiştir. Mahkeme, SPK’ya sunulan CD incelemesiyle davacının toplam 103.041,00 euro yatırdığını ve yapılan mahsuplaşma sonucunda 99.761,00 euro alacağının kaldığını tespit etmiştir. Davalılardan … hakkındaki karar kesinleştiğinden yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına; davalı şirket yönünden ise davacının davasının kısmen kabulü ile davacının şirket ortağı olmadığının tespitine ve 199.412,26 TL’nin avans faiziyle davalı … Holding A.Ş.’den tahsiline karar verilmiştir.
Yargıtay’ın Değerlendirmesi: Zamanaşımı ve İçtihat Birleştirme Kararı
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, öncelikle davalı şirket vekilinin ek karara yönelik temyiz itirazlarını reddederek kararın usul ve yasaya uygun olduğunu onamıştır. Davalı şirket vekilinin katılma yoluyla temyiz istemine gelince:
Off-Shore Alacaklarında Zamanaşımının Başlangıcı
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu’nun 22.04.2022 tarihli kararına atıfta bulunarak, off-shore alacaklarının tahsiline yönelik davalarda zamanaşımının başlangıcının off-shore hesabına aktarma tarihinin esas alınması gerektiği vurgulanmıştır. Bu içtihat birleştirme kararının gerekçesi, somut uyuşmazlık bakımından da yol gösterici olarak kabul edilmiştir.
Haksız Fiil ve Uzamış Ceza Zamanaşımı
Daire, davalı şirketin eyleminin haksız fiil niteliğinde olduğunu ve süresi içerisinde zamanaşımı def’inde bulunulduğunu belirtmiştir. Davacı lehine kazanılmış hak bulunmadığı ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca uzamış ceza zamanaşımı süresinin 7,5 yıl olduğu değerlendirilmiştir. Para yatırma tarihleri (06.08.1998, 15.02.1999, 01.06.1999) ile dava tarihi (09.04.2010) arasında zamanaşımı süresinin dolduğu gözetilerek, Bölge Adliye Mahkemesince davalı şirket hakkında açılan davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
Yargıtay Kararı ve Sonuç
Yargıtay, davalı şirket vekilinin ek karara yönelik temyiz itirazlarını reddederken, katılma yoluyla yaptığı temyiz itirazlarını kabul etmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararının davalı şirket yararına bozulmasına ve zamanaşımı nedeniyle davanın reddedilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Davacının tüm ve davalı şirket vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
Muhalefet şerhinde ise zamanaşımı savunmasının somut olayda çelişkili davranış yasağı ve dürüstlük kuralı ile bağdaşmadığı, bu nedenle kararın onanması gerektiği görüşü belirtilmiştir.
Bu karar, off-shore yatırım mağduriyetleri ve benzeri durumlarda zamanaşımı sürelerinin hesaplanması ve dürüstlük kuralının uygulanması açısından önemli hukuki emsaller teşkil etmektedir.
