Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı: Karayollarının Bakım ve Onarım Eksikliği Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Adli Yargı Görevlidir
Uyuşmazlık Mahkemesi, karayolunun bozuk olması nedeniyle meydana gelen trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasında, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesi ve Anayasa Mahkemesi’nin ilgili kararı uyarınca adli yargının görevli olduğuna hükmetti.
Dava Konusu ve Yargılama Süreci
Davacı, karayolunun bozuk olması nedeniyle motosikletiyle geçirdiği tek taraflı trafik kazasında yaralandığını belirterek, Karayolları Genel Müdürlüğü aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açmıştır. İlk olarak Ulukışla Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davada mahkeme, olayın idarenin hizmet kusurundan kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş ve bu karar istinaf incelemesinden geçerek kesinleşmiştir. Bunun üzerine davacı, aynı istemle Aksaray İdare Mahkemesinde dava açmıştır. İdare Mahkemesi ise 2918 sayılı Kanun’un 110. maddesi uyarınca davanın adli yargıda görülmesi gerektiği görüşüyle görev uyuşmazlığının çözümü için dosyayı Uyuşmazlık Mahkemesine göndermiştir.
Uyuşmazlık Mahkemesinin Değerlendirmesi
Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun amacının karayollarında can ve mal güvenliğini sağlamak olduğunu ve bu Kanun’un trafikle ilgili tüm kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri kapsadığını belirtmiştir. Kanun’un 7. maddesinde Karayolları Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri arasında yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlem almak da sayılmıştır.
2918 Sayılı Kanun’un 110. Maddesi ve Anayasa Mahkemesi Kararı
Mahkeme, 2918 sayılı Kanun’un “Görevli ve Yetkili Mahkeme” başlıklı 110. maddesine dikkat çekmiştir. Bu maddeye göre, işleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlar dahil olmak üzere, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davaları adli yargıda görülür. Anayasa Mahkemesi de bu maddenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir. Anayasa Mahkemesi’nin kararına göre, kanun koyucu, idari yargının görev alanına giren bir uyuşmazlığı, haklı neden ve kamu yararı bulunması halinde adli yargıya bırakabilir. Karayolu trafiğinden kaynaklanan sorumluluklar özel hukuk alanına girmektedir ve aynı riski taşıyan araçlar arasında kamu-özel ayrımı yapılmasına gerek yoktur.
Karar ve Sonuç
Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Kanun’un 110. maddesi ve Anayasa Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda, karayollarında meydana gelen kazalar nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna varmıştır. Bu nedenle, Aksaray İdare Mahkemesinin başvurusunu kabul ederek, Ulukışla Asliye Hukuk Mahkemesinin verdiği görevsizlik kararını kaldırmıştır. Karar, oy çokluğuyla kesin olarak verilmiştir.
Karşı Oy Gerekçesi
Karara katılmayan üyeler, idarenin yol yapım, bakım ve trafik güvenliğini sağlama gibi kamu hizmetlerinden kaynaklanan sorumluluğunun idare hukuku ilkelerine göre belirlenmesi gerektiğini, uyuşmazlığın hizmet kusuru iddiasına dayandığını ve bu nedenle idari yargının görevli olduğunu savunmuşlardır.
