Yargıtay Ceza Genel Kurulu: Temyiz Sebebi Bildirilmeyen Dilekçelerde Sanığa İhtar Zorunluluğu
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 7188 sayılı Kanun’la temyiz yolu açılan ancak kesinleşmiş hükümlerde, süresinde temyiz dilekçesi veren fakat temyiz sebebi bildirmeyen sanığa, sebepleri bildirmesi için ihtar yapılması gerektiğine karar vererek sanığın mahkemeye erişim hakkını koruyan önemli bir içtihada imza attı.
Yargılama Süreci ve Temyiz Hakkının Doğuşu
Sanık, terör örgütü propagandası yapmak suçundan Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesince 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu karar, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesince 03.11.2017 tarihinde kesin olarak onandı. Ancak, 24.10.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7188 sayılı Kanun ile CMK’nın 286. maddesine eklenen düzenleme sayesinde, terör örgütü propagandası gibi belirli suçlarda kesinleşmiş hükümlere karşı temyiz yolu açıldı. Sanık da bu yeni düzenlemeden yararlanarak süresi içinde temyiz dilekçesi verdi.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Ret Kararı
Dosyayı inceleyen Yargıtay 3. Ceza Dairesi, sanığın 25.10.2019 tarihli dilekçesinde sadece temyiz hakkını kullanmak istediğini belirttiğini, ancak CMK’nın 294. maddesi gereğince zorunlu olan temyiz sebeplerini göstermediğini tespit etti. Daire, bu gerekçeyle temyiz talebinin CMK’nın 298. maddesi uyarınca reddine karar verdi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın İtirazı
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, verilen kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle itirazda bulundu. İtirazda, kesinleşmiş hükümde sanığa kanun yolu, süresi ve şekli konusunda bir ihtar yapılmadığına dikkat çekildi. Yeni kanunla temyiz hakkı doğan sanığın süresinde dilekçe verdiği, ancak sebep göstermediği durumda, CMK’nın 295. maddesi uyarınca ek süre verilerek sebeplerin bildirilmesi gerektiğine dair ihtar yapılması gerektiği savunuldu. Bu ihtar yapılmadan doğrudan ret kararı verilmesinin, sanığın hukuki durumunu olumsuz etkilediği belirtildi.
Uyuşmazlık Konusu: İhtar Zorunluluğu
Yargıtay Ceza Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; 7188 sayılı Kanun’la temyiz yolu açılan kesinleşmiş kararlarda, süresinde temyiz dilekçesi veren ancak sebep bildirmeyen sanığa, temyiz sebeplerini bildirmesi için ihtar yapılıp yapılmayacağı noktasında toplandı.
Ceza Genel Kurulu’nun Değerlendirmesi ve Kararı
Ceza Genel Kurulu, Anayasa’nın 40. maddesi, CMK’nın ilgili hükümleri ve Anayasa Mahkemesi’nin mahkemeye erişim hakkına ilişkin kararları ışığında konuyu değerlendirdi. Kararda, mahkemelerin işleyişinden kaynaklanan aksaklıkların bireylere yüklenemeyeceği ve kanun yollarına başvuru süreçlerinde aşırı şekilcilikten kaçınılması gerektiği vurgulandı.
Mahkemeye Erişim Hakkı ve Dürüst Yargılanma İlkesi
Genel Kurul, yeni yasal düzenlemelerle getirilen hakların kullanımında sanıkların yanılgıya düşebileceğini ve bu durumun mahkemeye erişim hakkını ihlal edebileceğini belirtti. Özellikle, başvuru süresi ve şekli konusunda yeterli bilgilendirmenin yapılmadığı durumlarda, sanığın süresinde verdiği ancak sebep içermeyen dilekçesinin doğrudan reddedilmesinin “ağır bir müdahale” olacağına dikkat çekildi. Bu nedenle, sanığa temyiz sebeplerini bildirmesi için ek süre ve ihtar verilmesinin, dürüst yargılanma ilkesinin bir gereği olduğu sonucuna varıldı.
Karar Sonucu
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, oy çokluğuyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın itirazını kabul etti. Yargıtay 3. Ceza Dairesinin temyiz isteminin reddi kararını kaldırdı. Dosyanın, sanığa tebliğden itibaren yedi gün içinde temyiz sebeplerini bildirmesi gerektiği, aksi takdirde talebin reddedileceği ihtarı yapılarak gerekçeli kararın tebliğ edilmesi ve sonucuna göre esastan inceleme yapılıp yapılmayacağına karar verilmesi için ilgili mahkemeye gönderilmesine hükmetti.
