Danıştay’dan Maden Sahaları İhalesiyle İlgili Önemli Karar: Çakışan Ruhsatlar İhaleyi İptal Eder
Danıştay Onüçüncü Dairesi, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan maden sahası ihalelerinde, ihale konusu sahalar üzerinde başka bir şirkete ait IV. Grup arama ruhsatı bulunması ve görünür rezerv tespiti yapılmaması nedeniyle ihalenin iptali ile teminat ve katılım bedellerinin iadesine karar veren yerel mahkeme kararını onadı.
Maden Sahaları İhalesi ve İptal Talebi
Dava, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 316 adet maden sahası ihale ilanının, Bolu ilinde yer alan ER: …, ER: … ve ER: … sayılı I-B Grubu sahalara ilişkin kısmının iptali istemiyle açıldı. Davacı, bu sahaların üzerine ihale yapılmasına rağmen, başka bir şirkete ait IV. Grup arama ruhsatı bulunduğunu ve maden gruplarının çakışması nedeniyle işletme ruhsatı verilemeyeceğini iddia etti. Ayrıca, davacı üzerinde kalan ihalelerin ve yatırdığı teminatın irat kaydedilmesi işleminin iptali ile teminat ve ihale katılım bedellerinin faiziyle iadesini talep etti.
İlk Derece Mahkemesi Kararı: İhale İlanı Hukuka Uygun, İhale İşlemi İptal
İdare Mahkemesi, ihale ilanının mevzuata uygun olduğuna karar vererek bu kısım yönünden davayı reddetti. Ancak, davacı üzerinde kalan ER: …, ER: … ve ER: … sayılı sahalara ilişkin ihalelerin ve teminatın irat kaydedilmesi işleminin iptali istemini kabul etti. Mahkeme, ilgili mevzuata göre farklı gruptaki işletme ruhsatlarının üst üste verilebilmesi için mutabakat sağlanması gerektiğini, ancak dava konusu sahalar üzerinde dava dışı bir şirkete ait IV. Grup ruhsat sahası bulunduğu ve davacı ile bu şirket arasında mutabakat belgesi olmadığı için I-B Grubu maden sahalarına işletme izni verilemeyeceğini belirtti. Bu nedenle, ihale işleminde hukuka uygunluk bulunmadığına ve teminatın irat kaydedilmesi işleminin de hukuka aykırı olduğuna hükmederek, teminat ve katılım bedellerinin faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verdi.
Davalı İdarenin Temyiz İddiaları
Davalı Genel Müdürlük, ihalenin mevzuata uygun yapıldığını, ihalenin iptaline gerekçe gösterilen hususların ruhsatlandırma sonrası işletme izni aşamasına ait olduğunu savundu. Ayrıca, davacının yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve maden sahası üzerinde henüz işletme ruhsatı düzenlenmediğini, dolayısıyla iddia edilen çakışma durumunun kesin olmadığını belirtti. İhale bedelleri yatırılmadığı için teminatların irat kaydedildiğini ve işletme ruhsat taban bedelinin iadesinin söz konusu olmadığını ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını talep etti.
Danıştay Kararı: Çakışma Nedeniyle İhale Hukuka Aykırı
Danıştay Onüçüncü Dairesi, aynı maden sahalarına ilişkin açılan başka bir davada (E: 2024/1445, K: 2024/3037 sayılı karar) verilen bozma kararını esas aldı. Bu kararda, IV. Grup arama ruhsatı sahibi tarafından maden sahalarında görünür rezerv tespitine yönelik raporlar sunulduğu hâlde, davalı idarenin ihale öncesinde görünür rezerv belirlenen alanlarda madenciliğe engel bir durum olup olmadığını araştırmaksızın ihaleye çıktığı tespit edilmişti. Bu durumun, Maden Kanunu ve Yönetmeliği’ndeki “Görünür rezervi belirlenen alanlar üzerine maden işletmeciliğine engel olacak şekilde başka grup işletme ruhsatı verilemez. Ayrı ayrı üretilmesi imkânı olmayan farklı gruptaki madenler için üst üste işletme ruhsatı verilemez.” kuralına aykırı olduğu belirtilmişti.
İptal Kararı ve Teminat İadesi Gerekçesi
Danıştay, bu önceki kararı doğrultusunda, davacı üzerinde bırakılan ER: …, ER: … ve ER: … sayılı sahalara ilişkin ihalenin hukuka aykırı olduğunu kesin olarak tespit etti. İhale işleminin hukuka aykırı bulunması nedeniyle, davacı tarafından ödenen teminatın ve ihale katılım bedelinin (işletme ruhsat taban bedeli) iadesine karar verilmesinin yerinde olduğuna hükmetti. Bu itibarla, İdare Mahkemesinin ihalenin iptali ve teminatın iadesi yönündeki kararında hukuki isabetsizlik bulunmadığına karar verildi.
Karar Sonucu
Danıştay Onüçüncü Dairesi, davalı idarenin temyiz istemini reddederek, İlk Derece Mahkemesinin ihalenin iptali ve davanın kabulüne ilişkin kısmını onadı. Temyiz giderleri ve posta avansları konularında da kararlar alındı.
